Lần cuối cùng tìm kiếm thông tin, bạn đã sử dụng Google, mạng xã hội hay ChatGPT? Nếu câu trả lời không phải Google thì bạn không phải là người duy nhất.
Hành vi tìm kiếm đang thay đổi mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Ngày càng nhiều người dùng, đặc biệt là Gen Z và Millennials tìm đến TikTok, Instagram hay thậm chí là các nền tảng AI như ChatGPT để nhận được câu trả lời nhanh chóng, dễ tiếp cận và mang tính cá nhân hóa cao. Không chỉ thay đổi kênh tìm kiếm, cách thức truy vấn cũng đang thay đổi rõ rệt: từ việc nhập từ khóa ngắn gọn sang đặt câu hỏi theo kiểu hội thoại tự nhiên, từ tìm kiếm thông qua văn bản đến việc sử dụng giọng nói và hình ảnh.
Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu SEO truyền thống, vốn tập trung vào tối ưu hóa trên Google có còn duy trì được vị thế? Khi hành vi tìm kiếm không ngừng thay đổi, các doanh nghiệp và marketers cần làm gì để thích nghi? Cùng Tomorrow Marketers tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
1. SEO là gì?
SEO (Search Engine Optimization) – Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm, là quá trình tăng khả năng hiển thị và cải thiện thứ hạng xuất hiện của trang web trong trang kết quả tìm kiếm (SERP – Search Engine Result Page). SEO là tập hợp những thao tác, kỹ thuật để công cụ tìm kiếm có thể tìm thấy website của mình và xếp hạng chúng cao hơn những website khác, tương ứng với từ khóa mà người dùng truy vấn trên công cụ tìm kiếm đó.
SEO truyền thống thường tập trung vào việc:
- On-page SEO: Tối ưu các yếu tố trên website như title tags, URL, meta descriptions, thẻ alt hình ảnh, từ khóa,… theo chuẩn SEO nhằm giúp công cụ tìm kiếm có thể hiểu các nội dung một cách nhanh chóng.
- Off-page SEO: Tối ưu các yếu tố bên ngoài website, như xây dựng liên kết (Link Building), tối ưu Google My Business,… giúp kéo traffic về website và cải thiện thứ hạng.
- Technical SEO: Tối ưu các yếu tố giúp công cụ tìm kiếm thu thập thông tin, lập chỉ mục và xếp hạng nội dung hiệu quả hơn như: tăng tốc độ tải trang, tăng tính thân thiện với thiết bị di động, cải thiện tính bảo mật,…
Đọc thêm: SEO là gì và nguyên lý hoạt động của SEO?
2. SEO truyền thống đang phải đối mặt với những thách thức gì?
Xu hướng tìm kiếm trên mạng xã hội
Trước đây, công cụ tìm kiếm (Google, Bing,…) là cách duy nhất để mọi người tìm kiếm thông tin trực tuyến, nhưng giờ đây, người tiêu dùng đang dần chuyển sang các nền tảng mạng xã hội.
Theo khảo sát của HubSpot, cứ 3 người thì có 1 người chọn mạng xã hội để tìm câu trả lời cho các thắc mắc của mình. Gen Z và Millennials là hai thế hệ đang dẫn đầu xu hướng này với tổng cộng 59% người dùng ưu tiên mạng xã hội hơn trình duyệt web.
Một trong những lý do chính khiến tìm kiếm trên mạng xã hội ngày càng phổ biến là khả năng cập nhật xu hướng nhanh chóng, tốc độ phản hồi cao và nội dung do người dùng tạo ra có tính chân thực hơn. Bên cạnh đó, các nền tảng xã hội cũng không ngừng ra mắt những tính năng mới hàng tháng, giúp tối ưu trải nghiệm tìm kiếm và giữ chân người dùng hiệu quả.
Sự trỗi dậy của AI và tìm kiếm hội thoại
Sự phát triển của các nền tảng AI đàm thoại như ChatGPT, BingAI, Perplexity AI,… đã tạo ra những thay đổi mang tính cách mạng trong hành vi tìm kiếm của người dùng. Theo Gartner, đến năm 2026, lưu lượng tìm kiếm truyền thống sẽ giảm 25% bởi sự gia tăng của AI, gây ảnh hưởng mạnh đến các doanh nghiệp đang phụ thuộc vào SEO.
Một số thay đổi trong hành vi tìm kiếm của người dùng khi AI phát triển là:
Chuyển từ truy vấn từ khóa sang ngôn ngữ tự nhiên
Thay vì gõ các cụm từ rời rạc như “giày chạy bộ tốt nhất”, người dùng giờ đây có xu hướng đặt câu hỏi đầy đủ như “Đâu là giày chạy bộ tốt nhất cho người mới bắt đầu?”. Điều này giúp họ nhận được câu trả lời tùy chỉnh, trực tiếp, thay vì một danh sách liên kết như trước đây.
Xu hướng ưa chuộng các bản tóm tắt
Người dùng ngày càng ưa chuộng các bản tóm tắt do AI tạo ra vì chúng cung cấp câu trả lời ngắn gọn, chính xác và phù hợp với ngữ cảnh. Ví dụ, Perplexity AI nổi bật với khả năng đưa ra các phản hồi ngắn gọn, có trích nguồn, đáp ứng nhu cầu tìm kiếm thông tin tức thì của người dùng.
Gia tăng tìm kiếm không cần nhấp chuột
Các bản tóm tắt do AI tạo ra và đoạn trích nổi bật của Google AI overviews đang thúc đẩy sự phát triển của tìm kiếm không cần nhấp chuột – nơi người dùng nhận được câu trả lời ngay trên trang kết quả tìm kiếm (SERP) mà không cần truy cập bất kỳ trang web nào. Điều này đồng nghĩa với việc lưu lượng truy cập website bị giảm.
Đọc thêm: Generative AI là gì? Làm sao để ứng dụng Chat GPT hiệu quả trong Digital Research?
Tìm kiếm bằng giọng nói và hình ảnh ngày càng trở nên phổ biến
Theo Google, công cụ tìm kiếm bằng hình ảnh của họ – Google Lens hiện xử lý gần 20 tỷ lượt tìm kiếm bằng hình ảnh mỗi tháng, trong đó 20% liên quan đến mua sắm. Điều này cho thấy sự gia tăng nhanh chóng trong việc sử dụng Google Lens trên toàn cầu, đặc biệt ở nhóm người dùng trẻ tuổi.
Bên cạnh tìm kiếm bằng hình ảnh, tìm kiếm bằng giọng nói cũng đang dần trở nên phổ biến hơn khi có 65% người dùng trong độ tuổi 25 – 49 sử dụng trợ lý giọng nói hàng ngày. Theo PwC, 93% người dùng hài lòng với trợ lý giọng nói của họ bởi tính đa nhiệm (vừa rửa bát, vừa tìm kiếm), cung cấp câu trả lời ngay lập tức và giúp cuộc sống tiện lợi hơn.
Ngoài ra, theo nghiên cứu của Narvar, 51% người dùng sử dụng giọng nói để tìm hiểu thông tin về sản phẩm, 22% đặt mua hàng trực tiếp và 17% đã dùng giọng nói để mua lại những sản phẩm họ từng mua trước đó.
Với sự thay đổi mạnh mẽ của hành vi tìm kiếm, một câu hỏi được đặt ra “Liệu SEO truyền thống có mất đi không?”, “Chiến lược SEO trong bối cảnh mới sẽ như thế nào?” – Cùng Tomorrow Marketers tìm hiểu trong phần dưới của bài viết nhé!
3. SEO truyền thống có mất đi không?
Mặc dù hành vi tìm kiếm của người dùng đang thay đổi với tốc độ chưa từng có, nhưng SEO truyền thống vẫn giữ vững vị trí của mình vì:
- Thứ hạng website ảnh hưởng đến khả năng hiển thị trong AI: Nghiên cứu của ProRankTracker cho thấy 45% các trang Google xếp hạng cao nhất (và 63% các trang trên Bing) xuất hiện trong kết quả tìm kiếm của ChatGPT. Đối với Perplexity AI, 63% các URL Google xếp hạng cao nhất xuất hiện dưới dạng nguồn. Điều này nhấn mạnh rằng chiến lược SEO hiệu quả không chỉ giúp website đạt thứ hạng cao mà còn tăng cơ hội được AI giới thiệu đến người dùng.
- AI giỏi tóm tắt nhưng chưa thể thay thế các nội dung chuyên sâu: Các bản tóm tắt của AI hoạt động tốt nhất đối với thông tin cơ bản – chúng không thể thay thế các hướng dẫn chi tiết cụ thể. Ngoài ra, những bài phân tích của chuyên gia và các nghiên cứu gốc vẫn thúc đẩy lưu lượng tìm kiếm.
- Google vẫn là điểm đến cuối cùng trong hành trình mua hàng: Dù người dùng có tham khảo AI hay các nền tảng khác, khi cần tìm hiểu chuyên sâu từ so sánh sản phẩm, đánh giá kỹ thuật đến chính sách bảo hành, Google vẫn là nơi cuối cùng họ tra cứu để quyết định.
- Ngoài ra, theo dữ liệu thống kê, Google vẫn đang chiếm ưu thế với 83,54% thị phần tìm kiếm trực tuyến, khẳng định vai trò chưa thể thay thế của SEO trong chiến lược tiếp cận khách hàng.
Mặc dù SEO truyền thống không mất đi nhưng nó đang dịch chuyển dần. Dưới đây là bảng tổng hợp những thay đổi quan trọng trong SEO.
| SEO truyền thống | SEO hiện đại | |
| Kênh chính | Google, Bing | Google, Social media, AI engine (ChatGPT, Perplexity…) |
| Truy vấn tìm kiếm | Gõ từ khóa đơn lẻ | Đặt câu hỏi hội thoại, sử dụng giọng nói, hình ảnh |
| Hình thức hiển thị | Danh sách kết quả tìm kiếm (SERP) | Đoạn trích nổi bật, tóm tắt AI, kết quả không cần nhấp chuột |
| Cách đo lường hiệu quả | Lượng truy cập website từ kết quả tìm kiếm (SERP) | Sự hiện diện trên nhiều nền tảng + mức độ ảnh hưởng thương hiệu |
Dựa trên những thay đổi trên, digital marketers nên xây dựng chiến lược SEO như nào để tối ưu hiệu quả?
4. Những yếu tố SEO cần chú trọng trong bối cảnh tìm kiếm mới
Từ SEO kỹ thuật sang SEO nội dung có chiều sâu & insight
SEO không còn là “cuộc chơi” của kỹ thuật thuần túy. Nếu chỉ tối ưu từ khóa hay backlink mà không mang lại giá trị thực sự, nội dung của bạn sẽ không được xếp hạng – thậm chí không xuất hiện trong các bản tóm tắt của AI.
Muốn nổi bật, nội dung của bạn phải có giá trị riêng, điều mà AI không thể tự tạo ra. Những bài viết thu hút nhất là những bài kết hợp giữa trải nghiệm thực tế, phân tích chuyên sâu và dữ liệu độc quyền. Nhưng quan trọng hơn, nó phải mang đến góc nhìn mới mẻ, insight hữu ích thay vì chỉ đơn thuần lặp lại thông tin có sẵn.
Vậy làm sao để tạo ra nội dung như thế?
- Thực hiện các nghiên cứu độc lập: Thay vì tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn có sẵn, hãy tạo ra những dữ liệu riêng. Marketers có thể khảo sát khách hàng, thống kê từ chính doanh nghiệp của mình hoặc thử nghiệm một phương pháp mới rồi chia sẻ kết quả.
- Chia sẻ trải nghiệm thực tế: AI có thể tổng hợp thông tin từ dữ liệu có sẵn nhưng không thể thay thế những trải nghiệm thực tế. Một quy trình làm việc đã được thử nghiệm, một chiến dịch thành công (hoặc thất bại) kèm theo bài học rút ra, hay một phương pháp đã giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất,… là những nội dung mà người đọc thực sự quan tâm.
- Hợp tác với chuyên gia: Đừng chỉ dựa vào nhân viên content để nghiên cứu mọi thứ – đặc biệt là những chủ đề phức tạp hoặc mang tính chuyên môn cao. Hãy tận dụng kiến thức từ các chuyên gia trong ngành, từ nhân viên nội bộ, đối tác đến khách hàng.
Đọc thêm: Viết bài chuẩn SEO – Trọn bộ bí quyết từ A đến Z
Tối ưu tìm kiếm trên mạng xã hội
Như đã phân tích ở trên, mọi người không chỉ tìm kiếm thông tin qua một kênh duy nhất là Google mà còn ở nhiều kênh khác nhau như Facebook, TikTok, Instagram,… Vì vậy, đừng chỉ tập trung vào mỗi thứ hạng tìm kiếm của website mà hãy mở rộng và tối ưu tìm kiếm ở các kênh phân phối nội dung khác.
Ví dụ: Bạn có thể xuất bản một bài blog dài phân tích những góc nhìn chuyên gia trên kênh website, sau đó thực hiện phân phối một phần nội dung thông qua các kênh social media khác như Facebook, Linkedin, Youtube,…
| Bài viết gốc | Phân phối nội dung |
 |  |
Một số tips giúp bạn tối ưu tìm kiếm trên mạng xã hội là:
- Sử dụng tên tài khoản và tên hồ sơ dễ nhớ, dễ tìm kiếm và liên quan đến thương hiệu hoặc nội dung bạn đang làm để người dùng dễ dàng tìm kiếm
- Điền đầy đủ thông tin trong hồ sơ bao gồm lĩnh vực hoạt động, địa chỉ, website, email liên hệ,… nhằm giúp nền tảng hiểu rõ và đề xuất trang của bạn đến đúng đối tượng mục tiêu
- Luôn sử dụng hình ảnh chất lượng cao, rõ nét, không bị mờ
- Tạo nội dung bắt trend để thu hút sự chú ý và dễ dàng tiếp cận đến nhiều người hơn
- Sử dụng hashtag phân loại chủ đề nội dung, từ khóa liên quan và âm nhạc thịnh hành nhằm tăng khả năng xuất hiện trên các tìm kiếm và trang đề xuất của nền tảng
Tối ưu tìm kiếm trên AI (Generative Engine Optimization)
Tối ưu tìm kiếm trên AI (Generative Engine Optimization) hay tối ưu hóa mô hình ngôn ngữ lớn (LLM Optimization) là các hoạt động tối ưu giúp nâng cao khả năng thương hiệu được các nền tảng AI đề xuất.
Bản chất của GEO là định vị thương hiệu như một nguồn thông tin đáng tin cậy cho AI để khi các mô hình ngôn ngữ lớn tìm kiếm dữ liệu, nội dung của bạn sẽ được hệ thống nhận diện và ưu tiên giới thiệu đến người dùng.
Vậy làm thế nào để tối ưu GEO?
Tối ưu hóa nội dung theo ngữ cảnh: Nội dung càng chi tiết, càng có cơ hội tiếp cận đúng đối tượng có nhu cầu thực sự. Đồng thời, các công cụ AI sẽ dễ dàng hiểu ngữ cảnh và liên kết nội dung của bạn với các truy vấn liên quan. Để làm được điều này, digital marketers nên:
- Phân tích các truy vấn tìm kiếm phổ biến để nắm bắt những gì người dùng đang tìm kiếm
- Cung cấp thông tin chi tiết và đầy đủ nhằm đảm bảo nội dung của bạn trả lời được tất cả các câu hỏi mà người dùng có thể đặt ra
- Lồng ghép các từ khóa một cách tự nhiên, tránh nhồi nhét từ khóa
- Bổ sung mục FAQs (các câu hỏi thường gặp) để giải đáp các thắc mắc phổ biến của người dùng
Ví dụ: Các bài viết trên trang blog của Neil Patel (top 10 marketers hàng đầu do Forbes bình chọn) luôn có mục FAQs cung cấp câu trả lời cho các câu hỏi thường gặp của người dùng.
Sử dụng dữ liệu có cấu trúc: Khi sử dụng dữ liệu có cấu trúc, bạn đang cung cấp cho công cụ tìm kiếm và AI một dạng thông tin dễ dàng để phân tích và tổ chức, từ đó tăng khả năng hiển thị của thương hiệu trong các đoạn trích nổi bật hay truy vấn tìm kiếm của ChatGPT. Các loại dữ liệu có cấu trúc phổ biến nhất là:
- Schema Markup: Sử dụng các thẻ schema để đánh dấu các thông tin quan trọng như tên sản phẩm, giá, đánh giá của người dùng,…
- Rich Snippets: Tạo các đoạn trích giàu thông tin hơn trong kết quả tìm kiếm nhằm thu hút sự chú ý của người dùng
- Knowledge Graph: Tích hợp nội dung vào Knowledge Graph của Google để tăng khả năng hiển thị và độ tin cậy
Tăng tính cập nhật và chuyên môn: Các nền tảng AI luôn tìm kiếm các nguồn dữ liệu và nội dung có tính cập nhật, chính xác và đáng tin cậy. Việc này đảm bảo rằng thông tin được cung cấp luôn phản ánh đúng bối cảnh và nhu cầu hiện tại của người dùng. Vì vậy, để tăng khả năng thương hiệu xuất hiện trong các đề xuất của AI, digital marketers nên:
- Đo lường, chỉnh sửa và cập nhật nội dung hàng tháng
- Cung cấp kiến thức chuyên môn, chính xác kèm các ví dụ minh họa cụ thể
- Hợp tác cùng các chuyên gia để mang đến những góc nhìn sâu sắc và thực tế
Ví dụ: Là công ty cung cấp công cụ phân tích website và đo lường hiệu quả SEO, blog của SEMrush là sự kết hợp giữa tin tức ngành, nghiên cứu chuyên sâu, và hướng dẫn chi tiết về chủ đề SEO, phù hợp với người đọc ở mọi trình độ từ cơ bản đến nâng cao.
Tận dụng nhưng không lạm dụng AI để sản xuất nội dung
Google đã làm rõ quan điểm “Nội dung do AI tạo ra không bị phạt nhưng nội dung kém chất lượng thì có thể bất kể được tạo ra bởi con người hay AI”. Vì vậy, marketers có thể tận dụng nhưng không lạm dụng AI để tìm kiếm ý tưởng và tối ưu nội dung. Dữ liệu nghiên cứu của SEMrush chỉ ra 39% marketers nhận thấy lượng truy cập tự nhiên tăng lên khi sử dụng AI để hỗ trợ tạo nội dung. Đặc biệt, 33% cho biết nội dung có AI hỗ trợ mang lại hiệu quả tốt hơn so với nội dung do con người viết hoàn toàn.
Cách để tận dụng AI hiệu quả trong việc sáng tạo nội dung là:
- Content marketers thực hiện các nghiên cứu gốc và xây dựng những góc nhìn chuyên sâu (góc nhìn của chuyên gia)
- Sử dụng AI để tạo bản nháp, thiết kế outline và tối ưu nội dung (trau chuốt câu từ, giọng văn,…)
- Content marketers biên tập lại, bổ sung thêm các ví dụ/case study thực tế và điều chỉnh bài viết sao cho phù hợp với bối cảnh
Tạm kết
SEO truyền thống không mất đi, nhưng buộc phải thay đổi để thích nghi với những xu hướng mới. Các chiến lược SEO hiện đại không chỉ dựa vào kỹ thuật tối ưu hóa truyền thống (nhồi nhét từ khóa, backlink) mà còn phải chú trọng vào việc tạo ra nội dung chất lượng và chuyên sâu. Tối ưu tìm kiếm trên AI, mạng xã hội và cách thức truy vấn (hình ảnh, giọng nói) là những yếu tố quan trọng để duy trì sự cạnh tranh.
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về chiến lược SEO cũng như cách thức xây dựng chiến lược digital toàn diện tích hợp đa kênh, đa điểm chạm thì hãy tham khảo khóa học Digital Foundation.
Còn nếu bạn muốn biết cách xây dựng chiến lược nội dung chuyên sâu giúp tối ưu tăng trưởng và gia tăng chuyển đổi thì hãy tham khảo khóa Content Marketing của Tomorrow Marketers.
