Tomorrow Marketers – Sự bùng nổ của các công cụ Generative AI như ChatGPT, DeepSeek, Grok,… đã tạo ra những thay đổi mạnh mẽ trong cách người dùng tìm kiếm thông tin. Thay vì gõ từ khóa trên SERP (Search Engine Results Page) như trước, người dùng giờ đây có xu hướng đặt câu hỏi qua các công cụ AI để nhận được câu trả lời nhanh chóng, dễ tiếp cận và mang tính cá nhân hóa cao. Không đứng ngoài xu hướng này, Google đã phát triển thêm tính năng AI Overview – có khả năng phân tích, tổng hợp và đưa ra câu trả lời ngắn gọn cho các truy vấn tìm kiếm của người dùng.
Vậy AI Overview là gì, cách thức hoạt động của nó ra sao và làm thế nào để tối ưu hiển thị trên công cụ này? Hãy cùng Tomorrow Marketers tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
1. Tổng quan về Google AI Overview
Google AI Overview là gì?
Google AI Overview là một tính năng tìm kiếm mới của Google, ra mắt lần đầu tại thị trường Mỹ vào tháng 4/2025 và được áp dụng chính thức tại hơn 200 quốc gia trên toàn cầu vào tháng 5/2025. Được hỗ bởi Gemini, tính năng này có thể tổng hợp, phân tích và đưa ra câu trả lời ngắn gọn cho các truy vấn của người dùng, từ đó giúp người dùng nhanh chóng nắm bắt thông tin mà không cần nhấp vào website nào cả.
Cấu trúc của Google AI Overview bao gồm 3 phần chính:
- Nội dung tổng quan: Câu trả lời ngắn gọn của AI cho các truy vấn tìm kiếm của người dùng. Thông thường phần này sẽ bị ẩn cho đến khi người dùng ấn “Show more”.
- Phân tích các ý chính: Danh sách các ý quan trọng kèm liên kết tới website. Đây là cách AI gắn nguồn cho câu trả lời.
- Danh sách liên kết: Danh sách các website liên quan đến câu trả lời. Người dùng có thể nhấn “show all” để xem thêm nhiều nguồn khác, các nguồn này thường được chọn từ 12 kết quả tìm kiếm tự nhiên hàng đầu.
Cách thức hoạt động của Google AI Overview
Thay vì trả về danh sách liên kết khi người dùng tìm kiếm, Google AI Overview xử lý một câu hỏi theo cách “tư duy của con người”: mở rộng câu hỏi, tổng hợp thông tin, lập luận và xác minh trước khi đưa ra câu trả lời.
Quy trình hoạt động của AI Overview có thể được mô tả như sau:
- Mở rộng truy vấn (Query fan-out): Từ một câu hỏi gốc, Google tạo ra nhiều truy vấn mở rộng dựa trên ý định tìm kiếm, xu hướng tìm gần đây và các từ khóa liên quan. Điều này giúp hệ thống không chỉ trả lời đúng trọng tâm, mà còn khai thác thêm những khía cạnh người dùng có thể quan tâm.
- Tổng hợp thông tin: AI truy cập vào từng trang web để thu thập, phân loại và liên kết thông tin để có được câu trả lời sơ bộ.
- Xác minh đa tầng: Hệ thống so sánh thông tin với tài liệu gốc hoặc tiếp tục tìm thêm dữ liệu để xác minh. Kết quả cuối cùng thường trích dẫn ít nhất 3 nguồn trở lên (theo nghiên cứu của Pew Research).
- Hiển thị câu trả lời: Người dùng nhận được câu trả lời rõ ràng, trích dẫn đầy đủ, thay vì phải tự lọc kết quả tìm kiếm.
Slide là một phần trong khóa học Content Marketing. Tham gia khóa học để tìm hiểu chi tiết
Ví dụ khi người dùng tìm kiếm “Lịch trình du lịch Đà Lạt 3 ngày 2 đêm tự túc” trên Google, AI Overview sẽ thực hiện từng bước sau:
- Mở rộng truy vấn (Query fan-out): Tạo ra các truy vấn phụ liên quan như “Địa điểm check-in Đà Lạt ngày 1”, “Nơi nên đi ở Đà Lạt”, “Khách sạn giá tốt trung tâm Đà Lạt”, “Chi phí đi Đà Lạt”
- Tổng hợp thông tin: AI thu thập nội dung từ blog du lịch, review trên TripAdvisor, bài viết trên báo, video TikTok/YouTube và dữ liệu bản đồ, rồi nhóm lại thành từng phần: lịch trình, ăn uống, di chuyển, chỗ ở.
- Xác minh đa tầng: AI đối chiếu thông tin với nguồn chính thống như website du lịch tỉnh Lâm Đồng, đánh giá khách sạn trên Booking, review mới trên Google Maps… để đảm bảo lịch trình và địa điểm còn hoạt động, thông tin chính xác.
- Hiển thị câu trả lời: Người dùng nhận ngay bản tóm tắt lịch trình cụ thể theo từng ngày, kèm ảnh địa điểm, đường link đặt phòng/đặt vé, bài review nổi bật để tham khảo, không cần tự lọc hàng trăm kết quả tìm kiếm.
Cách thức vận hành của AI Overview cho thấy tư duy SEO tập trung vào từ khóa đơn thuần không còn phù hợp. AI không chỉ nhận diện từ khóa mà còn phân tích ngữ nghĩa và chiều sâu nội dung để xây dựng câu trả lời toàn diện cho người dùng.
Điều này cũng dẫn tới sự chuyển dịch của SEO từ search-centric (tối ưu cho kết quả tìm kiếm) sang answer-centric (tối ưu cho câu trả lời). Vì vậy, Marketer và Digital Manager cần chú trọng đầu tư nội dung chất lượng, đa chiều và chuyên sâu, thay vì chỉ tập trung vào mật độ từ khóa.
Tham khảo khoá học Generative AI để hiểu sâu về bản chất vận hành của AI
2. Google AI Overview ảnh hưởng thế nào đến SEO?
Giảm traffic và tỷ lệ truy cập website
AI Overview xuất hiện ở vị trí số 0 trên trang kết quả (SERP), tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn và đưa ra câu trả lời ngay lập tức. Nhờ vậy, người dùng có thể tìm thấy thông tin họ cần mà không phải truy cập vào bất kỳ website nào. Theo nghiên cứu của NP Digital, chỉ trong vòng một năm triển khai (2024-2025), tỷ lệ nhấp vào website từ kết quả tìm kiếm đã giảm từ 42,99% xuống còn 40,76%.
Mức độ ảnh hưởng của AI Overview phụ thuộc vào loại truy vấn tìm kiếm (search intent):
- Với các truy vấn tìm kiếm thông tin, học hỏi, cân nhắc sản phẩm (informational queries); người dùng thường hài lòng với câu trả lời ngắn gọn do AI Overview cung cấp nên số lượt nhấp vào website giảm đáng kể.
- Với các truy vấn mua hàng (transactional queries), tìm đến một website hoặc thương hiệu cụ thể (navigational queries), người dùng vẫn cần vào website chính thức để kiểm tra thông tin và thực hiện mua hàng nên lượt truy cập website không giảm nhiều.
Tăng cạnh tranh để được hiển thị
Thuật toán của Google AI Overview không chỉ thu thập thông tin từ website mà còn từ nhiều nền tảng cộng đồng có sức ảnh hưởng khác như YouTube, Quora, Wikipedia và Reddit. Điều này đồng nghĩa với việc các thương hiệu không chỉ phải cạnh tranh với đối thủ trong ngành mà còn phải cạnh tranh với bất kỳ nguồn thông tin uy tín nào đề cập đến chủ đề của họ.
Sự mở rộng phạm vi cạnh tranh này buộc các doanh nghiệp phải xây dựng uy tín trên nhiều nền tảng và định dạng nội dung khác nhau. Khi Google ưu tiên sự “chuyên sâu và toàn diện”, thương hiệu nào có khả năng cung cấp góc nhìn đa chiều, nội dung chất lượng và hiện diện đồng nhất trên nhiều kênh sẽ có lợi thế hiển thị rõ rệt.
Thay đổi cách đo lường hiệu quả SEO
Sự xuất hiện của AI Overview khiến các chỉ số SEO truyền thống như lượng truy cập tự nhiên (organic traffic) hay thứ hạng từ khóa không còn đủ để phản ánh chính xác hiệu quả chiến lược. Để đánh giá chính xác hiệu quả chiến lược SEO trong bối cảnh AI Overview, các thương hiệu cần bổ sung thêm chỉ số đo lường mức độ hiện diện của thương hiệu (brand visibility) trên AI Overview.
Marketers có thể sử dụng Semrush hoặc BrightEdge để đo lường mức độ hiện diện của thương hiệu qua các chỉ số như “share of voice” (thị phần thảo luận), “brand sentiment” (cảm xúc thương hiệu – cách AI đánh giá thương hiệu khi cung cấp câu trả lời cho người dùng), “number of mentions” (số lần đề cập) và “non-branded queries” (truy vấn không gắn thương hiệu).
3. Cách tối ưu hiển thị trên Google AI Overview
Nguyên tắc 1: Tối ưu SEO truyền thống vẫn đóng vai trò cốt lõi
Google khẳng định SEO truyền thống vẫn đóng vai trò cốt lõi trong việc tối ưu hiển thị trên Google AI Overview. Điều này xuất phát từ bản chất AI Overview không tạo ra dữ liệu mới mà tổng hợp, phân tích và đưa ra câu trả lời dựa trên nguồn thông tin sẵn có từ Google. Vì vậy, nguồn dữ liệu gốc càng chất lượng và đáng tin cậy, khả năng được AI chọn để hiển thị càng cao.
Ngoài ra, theo báo cáo từ Ziptie, các website đang giữ vị trí số 1 trên trang kết quả tìm kiếm truyền thống có khả năng xuất hiện trong Google AI Overview cao hơn 25%. Nói cách khác, nếu SEO truyền thống được tối ưu tốt, bạn đã có lợi thế để vượt qua 90% đối thủ trên thị trường.
Các yếu tố cần tập trung tối ưu trong SEO truyền thống là:
- On-page SEO: Tối ưu các yếu tố trên website như title tags, URL, meta descriptions, thẻ alt hình ảnh, từ khóa,… theo chuẩn SEO nhằm giúp công cụ tìm kiếm có thể hiểu các nội dung một cách nhanh chóng.
- Off-page SEO: Tối ưu các yếu tố bên ngoài website, như xây dựng liên kết (Link Building), tối ưu Google My Business,… giúp kéo traffic về website và cải thiện thứ hạng.
- Technical SEO: Tối ưu các yếu tố giúp công cụ tìm kiếm thu thập thông tin, lập chỉ mục và xếp hạng nội dung hiệu quả hơn như: tăng tốc độ tải trang, tăng tính thân thiện với thiết bị di động, cải thiện tính bảo mật,…
Đọc thêm:
SEO Onpage (Phần 1) – Title Tags là gì? Tối ưu tiêu đề SEO thế nào cho chuẩn
SEO Onpage (Phần 2) – Các bước tối ưu SEO URL
SEO Onpage (Phần 4) – Thẻ Alt là gì? Nâng cấp hình ảnh thế nào cho chuẩn SEO
Nguyên tắc 2: Xây dựng nội dung có chiến lược & cấu trúc rõ ràng
Để phù hợp với cơ chế mở rộng truy vấn (query fan-out) của AI Overview, thương hiệu nên xây dựng nhiều bài viết nhỏ xoay quanh một chủ đề lớn bao quát toàn bộ hành trình người dùng từ nhận biết → cân nhắc → hành động.
Ví dụ 1:
Thay vì viết nhiều bài rời rạc về “khách sạn Đà Lạt”, “địa điểm ăn uống Đà Lạt” hay “kinh nghiệm săn mây”, doanh nghiệp có thể xây dựng một chủ đề nội dung lớn “Hướng dẫn du lịch Đà Lạt 3 ngày 2 đêm tự túc”. Cách triển khai cụ thể là:
- Trang tổng quan: Khái quát những thông tin quan trọng về du lịch Đà Lạt và gắn đường liên kết đến các bài viết vệ tinh chuyên sâu khác trong cùng chủ đề.
- Các bài viết vệ tinh: Đào sâu từng khía cạnh chi tiết như “Top khách sạn trung tâm Đà Lạt”, “Các quán cà phê ngắm mây đẹp”, “Lịch trình tham quan từng ngày”, “Chi phí dự trù cho chuyến đi 3 ngày 2 đêm”,…
- Liên kết tất cả các bài viết thành một mạng lưới giúp Google và AI Overview dễ nhận diện cấu trúc kiến thức, đồng thời mang đến cho người đọc một trải nghiệm trọn vẹn, không cần phải tìm thêm thông tin từ nhiều nguồn khác.
Ví dụ 2:
Để cung cấp cho người đọc kiến thức tổng quan về “cách xây dựng chiến lược content”, Tomorrow Marketers đã triển khai nhiều bài viết vệ tinh xoay quanh chủ đề này theo từng bước từ Research → Ideation → Creation → Promotion → Convert to lead → Measurement. Tất cả các bài viết này đều được liên kết tại một trang tổng quan giúp Google AI Overview dễ dàng nhận diện và đề xuất nội dung đến các truy vấn của người dùng.
Đọc thêm: 30+ bài viết nổi bật về xây dựng chiến lược Content Marketing
Một tip giúp việc xây dựng cấu trúc nội dung có khả năng bao phủ đa dạng các khía cạnh thông tin là sử dụng công thức 5W1H (Ai, Cái gì, Ở đâu, Khi nào, Tại sao, Như thế nào).
Nguyên tắc 3: Tạo ra nội dung có chiều sâu & insight
Nếu chỉ tối ưu từ khóa hay backlink, nội dung của bạn sẽ không có cơ hội được xếp hạng và xuất hiện trong các bản tóm tắt của AI. Để trở nên nổi bật, nội dung phải có giá trị riêng, đem đến những góc nhìn mới mẻ và insight hữu ích. Để làm được như vậy, bạn sẽ cần:
- Khảo sát insight khách hàng, liên tục cập nhật số liệu để đem đến những nội dung hữu ích và chính xác nhất
- Sử dụng hình ảnh/video độc quyền của thương hiệu để được AI đánh giá cao về tính độc đáo của nội dung
- Minh họa rõ bối cảnh và ví dụ để tăng tính thuyết phục và giúp AI dễ trích xuất thông tin
- Mỗi mục nội dung trong bài viết nên >= 300 từ giúp AI đánh giá content có giá trị cao hơn so với các đoạn văn tóm tắt AI tự viết, từ đó tăng khả năng được gán nguồn
- Bổ sung thêm mục FAQs (các câu hỏi thường gặp) để giải đáp các thắc mắc phổ biến của người dùng, từ đó giúp AI dễ dàng nhận biết và đề xuất nội dung tới các truy vấn tìm kiếm liên quan
Slide là một phần trong khóa học Content Marketing. Tham gia khóa học để tìm hiểu chi tiết
Ví dụ: Là công ty cung cấp công cụ phân tích website và đo lường hiệu quả SEO, blog của SEMrush là sự kết hợp giữa tin tức ngành, nghiên cứu chuyên sâu, và hướng dẫn chi tiết về chủ đề SEO, phù hợp với người đọc ở mọi trình độ từ cơ bản đến nâng cao.
Nguyên tắc 4: Xây dựng uy tín thương hiệu theo nguyên tắc E-E-A-T
E-E-A-T (Experience, Expertise, Authority, Trustworthiness) là bộ tiêu chí cốt lõi để Google AI Overview đánh giá độ tin cậy của một thương hiệu. Để trở thành nguồn thông tin được ưu tiên trích dẫn, một website không chỉ cần nội dung chất lượng mà còn phải chứng minh vị thế chuyên môn, tính thực tiễn và sự minh bạch. Cụ thể:
- Chia sẻ kinh nghiệm (Experience): Thay vì chỉ tổng hợp dữ liệu từ các nguồn có sẵn, các thương hiệu nên chia sẻ thông tin nội bộ và kinh nghiệm thực tế. Đó có thể là một quy trình làm việc đã được áp dụng hiệu quả, một chiến dịch thành công (hoặc thất bại) kèm bài học rút ra, hay phương pháp đã giúp doanh nghiệp tối ưu hiệu suất.
- Thể hiện chuyên môn (Expertise): Thay vì chỉ dựa vào nhân viên content, doanh nghiệp có thể lấy thông tin từ các chuyên gia trong ngành, đội ngũ nội bộ, đối tác hoặc khách hàng để tạo ra bài viết có giá trị cao. Việc gắn tên tác giả kèm chứng chỉ, học vị hoặc chức danh phù hợp cũng giúp tăng uy tín của website.
- Củng cố thẩm quyền (Authority): Xây dựng hệ thống liên kết chất lượng từ các nguồn đáng tin cậy bằng cách xuất hiện trong bài báo, tạp chí chuyên ngành hoặc website có thẩm quyền cao. Điều này khẳng định vị thế doanh nghiệp trong mắt cả người dùng và công cụ tìm kiếm.
- Bảo đảm độ tin cậy (Trustworthiness): Tăng mức độ tin cậy thông qua phản hồi khách hàng và chính sách minh bạch. Doanh nghiệp nên khuyến khích khách hàng để lại đánh giá trên các nền tảng uy tín như Google Maps, TripAdvisor, đồng thời trích dẫn những đánh giá nổi bật trên website và bài viết để củng cố niềm tin.
4. Tương lai của Google AI Search
Với sự ra mắt của AI Overview, Google đã phát triển từ một công cụ tìm kiếm (search engine) thành một công cụ giải đáp (answer engine). Trên đà phát triển đó, Google tiếp tục ra mắt AI Mode với định vị trở thành một trợ lý tư vấn, cho phép người dùng có thể tương tác, hội thoại sâu và cá nhân hóa trong lúc truy vấn để giải quyết vấn đề của mình.
Google AI Mode là một giao diện tìm kiếm độc lập và riêng biệt, hoạt động như một chế độ tìm kiếm hoàn toàn mới. Thay vì hiển thị danh sách 10 liên kết như trước, Google AI Mode cung cấp một câu trả lời tổng hợp và trực tiếp ngay chính giữa trang, kèm theo các liên kết nguồn được hiển thị ở bên phải màn hình hoặc lồng ghép dưới dạng trích dẫn.
Ví dụ sử dụng tính năng AI Mode để thực hiện truy vấn địa phương (local search)
Bên cạnh những truy vấn thông tin thông thường, AI Mode còn có 4 tính năng mới, trong đó tập trung nhiều vào nâng cao trải nghiệm tìm kiếm của người dùng với sự hỗ trợ của công nghệ AI và tích hợp dữ liệu cá nhân:
- Chế độ mua sắm AI (AI Mode Shopping): Cho phép người dùng được trải nghiệm sản phẩm đa hướng trên Google, đồng thời thử đồ, thanh toán, theo dõi giá trên giao diện của Google AI Mode
- Tìm kiếm địa phương (Search Local): Tích hợp bản đồ và bối cảnh cá nhân để gợi ý các địa điểm/dịch vụ phù hợp.
- AI Mode Search: Hỗ trợ thêm nghiên cứu chuyên sâu (tương tự Gemini), phân tích và trực quan hóa dữ liệu.
- Tìm kiếm trực tiếp (Live Search): Tích hợp Project Astra để tìm kiếm trực tiếp qua hình ảnh.
Trong sự kiện Google Marketing Live vào tháng 5/2025, Google đã chính thức công bố AI Mode đã ra mắt ở thị trường Việt Nam. Cùng với đó, Google cũng chia sẻ thêm tương lai tích hợp quảng cáo và AI Overview và AI Mode, đặt ra bài toán mới về SEO & PPC đối với các digital marketers. Cụ thể, các công nghệ mới của Google cho phép marketers:
- Gắn quảng cáo trực tiếp và AI Overview & AI Mode trong Search
- Tăng 14-27% chuyển đổi nhờ AI Max for Search
- Quản lý quảng cáo đa kênh hiệu quả hơn với Performance Max
Tính tới thời điểm tháng 9 năm 2025, AI Mode vẫn còn nhiều hạn chế vì chưa hỗ trợ tiếng Việt. Tuy vậy, AI Mode, cũng như AI Overview, chắc chắn thay đổi cách làm SEO & PPC trong thời gian tới, bao gồm chiến lược phát triển, cách tối ưu, cách đo lường hiệu quả,… Sự chuyển đổi của Google đang thúc đẩy marketing chuyển sang thời đại AI-driven marketing.
TẠM KẾT
Sự xuất hiện của các công cụ Generative AI nói chung và Google AI Overview nói riêng đang đặt ra bài toán mới về tối ưu SEO cho các thương hiệu. Thay vì chỉ dựa vào kỹ thuật tối ưu hóa truyền thống (nhồi nhét từ khóa, backlink), chiến lược SEO mới cần đặt người dùng làm trọng tâm, ưu tiên sản xuất nội dung chuyên sâu, đáp ứng tiêu chuẩn E-E-A-T để trở thành nguồn thông tin đáng tin cậy được AI trích dẫn.
Nếu bạn muốn tìm hiểu sâu hơn về cách phối hợp giữa chiến lược nội dung (content strategy) với chiến lược kênh (digital strategy) phù hợp với đặc thù ngành hàng và sản phẩm của thương hiệu thì hãy tham khảo khóa học Digital Foundation của Tomorrow Marketers.
Nếu bạn muốn biết cách xây dựng chiến lược nội dung chuyên sâu giúp tối ưu tăng trưởng và gia tăng chuyển đổi thì hãy tham khảo khóa Content Marketing của Tomorrow Marketers.
Nếu bạn muốn trang bị toàn diện về tư duy và kỹ năng của một Digital Manager, từ lập kế hoạch, đo lường hiệu quả bằng dữ liệu cho đến ứng dụng AI để tối ưu quy trình làm việc, hãy tham khảo Digital Marketing Manager Program, do iEIT FTU phối hợp cùng TM | Executive Education tổ chức.
Khi tham gia chương trình, bạn không chỉ nhận được chứng chỉ kép để khẳng định năng lực với nhà tuyển dụng và đồng nghiệp, mà còn có cơ hội kết nối cùng CEO, CMO, Team Leaders để mở rộng mạng lưới và cơ hội phát triển trong ngành.
