SEO đang đối mặt với thử thách lớn nhất từ trước đến nay: Sự bùng nổ của Trí tuệ Nhân tạo (AI) đã biến đổi Google Search từ một công cụ xếp hạng liên kết thành một “trợ lý” hiểu rõ ý định tìm kiếm của người dùng hơn bao giờ hết. Các thuật toán như RankBrain, BERT và AI Overview đang trực tiếp thách thức cách nội dung được hiển thị, khiến lượng organic traffic sụt giảm dù bạn đã tối ưu SEO rất kỹ.
Vậy làm sao để duy trì traffic và tận dụng AI Overview như một cơ hội? Recap từ Webinar “Chiến lược SEO trong kỉ nguyên AI” của Tomorrow Marketers sẽ giúp bạn hiểu sự thay đổi trong mối quan hệ giữa AI, Google Search và hành vi người dùng – cùng những chiến lược nội dung thực chiến để tăng cơ hội xuất hiện trong AI Overview.
1. Tác động của AI lên thuật toán xếp hạng nội dung của Google
Sự thay đổi lớn nhất mà AI mang lại là sự chuyển dịch từ việc xếp hạng đường link (link ranking) sang việc hiểu sâu bối cảnh (context) và ý định tìm kiếm (search intent) của người dùng.
Cách nghiên cứu từ khóa dựa trên nhu cầu người dùng – Slide là một phần trong khóa học Content Marketing của Tomorrow Marketers
1.1. AI đã xuất hiện từ lâu, nhưng hiện tại mạnh mẽ hơn
AI không phải là một công nghệ mới với Google Search. Từ năm 2015, Google đã ứng dụng AI qua thuật toán RankBrain để hiểu tốt hơn các truy vấn tìm kiếm. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Generative AI (LLM) và các mô hình mạnh mẽ như Transformer (chữ ‘T’ trong GBT) đã khiến thuật toán Google trở nên tinh vi hơn rất nhiều:
- Từ keyword đến search intent: Nếu trước đây, Google chủ yếu dựa vào khớp từ khóa (keyword matching) và độ uy tín của website (PageRank), thì nay, công cụ này có thể phân tích ngữ cảnh và ý định tìm kiếm thực sự để trả về kết quả phù hợp hơn.
- Từ văn bản đơn lẻ đến nội dung đa phương thức (Multimodal): Google hiện có thể đọc hiểu và đánh giá sự liên kết giữa văn bản, hình ảnh, video… trong cùng một bài viết. Để được xếp hạng cao, các yếu tố này phải bổ trợ ý nghĩa cho nhau chứ không chỉ ghép lại ngẫu nhiên.
Chính những thay đổi này đã khiến SEO chuyển hướng từ “tối ưu kỹ thuật cho thuật toán” sang “tối ưu nội dung cho con người”, nghĩa là nội dung phải đúng ý định và đúng định dạng mà người dùng mong muốn tìm kiếm.
1.2. “Top link” không còn là mục tiêu tuyệt đối
Sự ra đời của AI Overview (AIO) là yếu tố thay đổi cuộc chơi lớn nhất. AIO sử dụng Generative AI để tổng hợp thông tin từ nhiều nguồn và hiển thị câu trả lời trực tiếp trên trang kết quả tìm kiếm, giúp người dùng không cần rời khỏi Google để truy cập website.
Điều này dẫn đến một thay đổi lớn trong cách phân bổ traffic:
- Top 1 không còn là “miếng bánh lớn nhất” như trước: Khi câu trả lời đã hiển thị trực tiếp ngay trên trang kết quả tìm kiếm, người dùng không còn nhiều lý do để click vào đường link đầu tiên. Vì thế, việc giữ vị trí Top 1 không còn đồng nghĩa với việc nắm phần lớn lượng truy cập như trước đây.
- Website nhỏ có thêm cơ hội cạnh tranh: AI Overview không ưu tiên thứ hạng đường link, mà ưu tiên chất lượng nội dung, cụ thể là mức độ trả lời đúng và đủ với ý định tìm kiếm. Điều đó có nghĩa là dù không đứng top, một trang nhỏ vẫn có thể được AI Overview chọn làm nguồn trích dẫn nếu nội dung tốt.
2. AI ảnh hưởng tới hành vi tìm kiếm của người dùng
Không chỉ tác động đến cách Google xếp hạng nội dung, AI còn trực tiếp thay đổi cách người dùng tìm kiếm thông tin và chính điều này mới là nguyên nhân sâu xa khiến traffic sụt giảm.
2.1. Thảm họa “Zero-Click”
Thay vì nhấp vào các kết quả hiển thị trên Google, người dùng có xu hướng đọc ngay phần trả lời tóm tắt từ AI. Điều này dẫn đến hiện tượng “zero-click” – người tìm kiếm không truy cập thêm vào bất kỳ đường link nào.
Tỷ lệ người dùng tìm kiếm nhưng không nhấp chuột đã tăng từ 56% lên 69% chỉ trong vòng một năm (từ giữa năm 2024 đến tháng 5/2025). Đồng thời, CTR của các trang top 1 cũng giảm trung bình 34,5% khi có sự xuất hiện của AI Overview.
Nói cách khác, AI đang lấy đi một phần đáng kể lưu lượng traffic mà trước đây thuộc về các website, khiến Google Search không còn giữ vai trò độc tôn như trước.
2.2. Phân cực ý định tìm kiếm
Sự bùng nổ của AI, đặc biệt là các chatbot LLM, đã tạo ra một sự phân cực rõ rệt trong hành vi tìm kiếm của người dùng. Nếu trước đây phần lớn truy vấn đều diễn ra trên Google, thì giờ đây người dùng bắt đầu lựa chọn nền tảng khác nhau tùy vào mục đích tìm kiếm.
| Loại tìm kiếm | Đặc Điểm Truy vấn | Ý định tìm kiếm chính |
| Google Search (Truyền thống) | Truy vấn ngắn (trung bình ~4 từ). | Navigational (điều hướng, tìm địa chỉ, truy cập website, lịch chiếu…) |
| LLM/AI Chatbots | Prompt rất dài (trung bình ~23 từ), mang tính hội thoại và khám phá. | Informational / Problem solving (khám phá, học, giải quyết vấn đề) |
Google vẫn giữ thế mạnh ở nhóm truy vấn ngắn và cụ thể, nhưng phần lớn truy vấn dài khi gắn với bối cảnh và mục đích học hỏi, giải quyết vấn đề thì đang dịch chuyển sang các AI tools. Người dùng không còn chỉ “tìm thông tin” mà đang “trò chuyện để giải quyết vấn đề” cụ thể.
3. Ứng dụng AI trong Content Creation và SEO Marketing
3.1. Chiến lược nội dung để được xuất hiện trên AI Overview
Nếu muốn nội dung của mình được AI Overview chọn hiển thị, bạn cần viết theo cách mà AI dễ hiểu, dễ trích dẫn và khớp chính xác với câu hỏi của người dùng:
- Tập trung vào giải quyết vấn đề và Q&A
Nội dung cần đi theo hướng giải quyết vấn đề cụ thể, có bối cảnh, và nên sử dụng định dạng Hỏi-Đáp (Q&A) vì điều này giúp AI tính toán mức độ liên quan (relevancy score) cao hơn.
- Tối ưu cấu trúc trang
AI không đọc toàn bộ bài viết từ đầu đến cuối như người dùng thật, mà quét bố cục để xác định nhanh phần trả lời phù hợp nhất. Vì vậy, cách trình bày nội dung đóng vai trò quyết định.
Hãy thêm mục lục (Table of Contents) hoặc một đoạn tóm tắt ngắn ở đầu bài để AI hiểu ngay bố cục và xác định phần nội dung chính. Khi cấu trúc bài rõ ràng, AI có thể “đi thẳng” đến đoạn liên quan thay vì phải đọc lướt toàn bộ, từ đó tăng khả năng bài viết của bạn được chọn để trích dẫn.
Bên cạnh đó, trình bày nội dung bằng bảng, dữ liệu hoặc so sánh song song giúp AI dễ dàng phân tích và trích xuất thông tin chính xác. Người dùng thường đặt câu hỏi theo dạng “so sánh”, “chọn phương án tốt nhất” hoặc “tóm tắt ngắn gọn”, nên những bài có định dạng rõ ràng sẽ có lợi thế rất lớn.
3.2. Yếu tố E-E-A-T: Khác biệt hóa bằng trải nghiệm (Experience)
Khi AI có thể viết nội dung hàng loạt, “trải nghiệm thực” trở thành yếu tố giúp bài viết khác biệt và đáng tin cậy hơn. Đây cũng là lý do Google bổ sung Experience vào khung E-E-A-T (Experience – Expertise – Authoritativeness – Trustworthiness) để đánh giá chất lượng nội dung.
Experience tạo lợi thế:
- Khi nội dung thể hiện góc nhìn riêng và kinh nghiệm thật, AI dễ nhận ra đây là bài viết do con người tạo ra và thường ưu tiên hiển thị trong AI Overview.
- Đặc biệt, với những chủ đề quan trọng như tài chính, sức khỏe hay an toàn (gọi chung là YMYL), AI chỉ ưu tiên trích dẫn từ những bài viết từ các chuyên gia hoặc tổ chức uy tín, có dẫn chứng rõ ràng.
4. Khi nào nên đầu tư vào SEO?
Doanh nghiệp nên đầu tư SEO khi:
- Có đủ nguồn lực và chuyên môn để xây dựng hệ thống nội dung bền vững (thuật toán của Google ổn định hơn Social Media).
- Hoạt động trong ngành B2B hoặc High Involvement – nơi khách hàng cần nhiều thời gian nghiên cứu trước khi ra quyết định.
Ngược lại, nếu thiếu nguồn lực, thiếu chuyên môn về SEO hoặc hoạt động trong ngành Low Involvement, việc ưu tiên các kênh khác (như Social Media) sẽ thực tế và hiệu quả hơn.
Tạm kết
Trong kỉ nguyên AI, SEO không còn là cuộc đua thứ hạng đơn thuần. Top 1 không đảm bảo traffic, “bài viết dài” không đảm bảo xuất hiện trong AI Overview – thứ quyết định là mức độ bạn hiểu người dùng và cách bạn trình bày nội dung để AI chọn bạn.
Để làm được điều đó, bạn cần hiểu khách hàng ở tầng sâu: không chỉ biết họ là ai, mà cần hiểu họ tìm gì, hành vi ra sao và đâu là điểm chạm khiến họ dừng lại. Từ nền tảng đó, bạn viết nội dung theo đúng ngữ cảnh, có cấu trúc rõ ràng khiến AI dễ đọc, dễ chọn và người đọc cũng dễ bị thuyết phục.
Nếu bạn muốn rèn luyện tư duy và học quy trình làm Content Marketing bài bản, hãy tham khảo khóa học Content Marketing của Tomorrow Marketers.
Để bắt kịp xu hướng mới và phát triển chiến lược SEO hiệu quả trong thời đại AI, bạn cần một nền tảng kiến thức vững chắc. Tham gia ngay khóa học Digital Foundation để có cái nhìn toàn diện về các nền tảng số và học cách xây dựng một chiến lược digital bài bản.
